Τέλος της ανθρωπότητας για να τερματιστεί η κυριαρχία; – Σχετικά με το μισανθρωπικό ρεύμα σε αναρχικά περιβάλλοντα
“Οι άνθρωποι είναι αρρώστια. Είναι ο καρκίνος αυτού του πλανήτη. Είναι μια πανούκλα. Και εμείς είμαστε η μόνη θεραπεία.” (Πράκτορας Smith – The Matrix)
Μέχρι τώρα έχουμε ήδη σκιαγραφήσει μια κριτική (1) της οικο-εξτρεμιστικής τάσης και αρκετών από τα παράγωγά της, ιδιαίτερα εκείνα τα αυταρχικά χαρακτηριστικά της και την υπεράσπισή της για μια ιερή οιονεί θρησκευτική σκέψη που, σαν αντιεξουσιαστές, μάς προκαλεί τόσο μεγάλη αηδία.
Η ανάπτυξη εκείνου του άρθρου επεδίωκε να επικεντρωθεί κυρίως σε εκείνες τις πτυχές που μας φαινόταν κλειδί για να εμβαθύνουμε στην αποκάλυψη της αναπαραγωγής αυτού που περιφρονούμε βαθιά, αλλά χωρίς αμφιβολία δεν ήταν το μόνο πράγμα που έχει γραφτεί. Ταυτόχρονα, από διαφορετικά εδάφη, υπήρξαν συνεχείς σκέψεις και κριτικές κατά του οικο-εξτρεμισμού (2) στις διάφορες εκδοχές του. Γραπτά που, μακριά από την προσπάθειά τους να δείξουν έναν καλό, θετικό ή πολιτικό (ΣτΜ: εκ του πολίτη/citizenist) αναρχισμό, επιδιώκουν να οξύνουν την εξάσκηση της επιθετικής αναρχικής πράξης.
Σε αυτό το κείμενο θα εξετάσουμε σε βάθος μια άλλη πτυχή που μπορούμε να εντοπίσουμε στην ίδια αυτή τάση, αλλά για να είμαστε ειλικρινείς, την ξεπερνά και πολύ. Δεν θα επικεντρωθούμε σε καμιά συγκεκριμένη ομάδα, περιοδικό, ιστοσελίδα, έκδοση ή διαφημιστικό ακρωνύμιο, αλλά μάλλον σε έναν τρόπο κατανόησης και αναφοράς σε αυτόν τον κόσμο. Μιλάμε για τη μισανθρωπική τάση και τα παράγωγά της.
Δεν είναι ψέμα ότι όταν πρόκειται να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα, μια αίσθηση παραλογισμού εισβάλει μέσα μας κατά την ίδια την διαδικασία της έκφρασης σε χαρτί και της συστηματοποίησης αυτής της σειράς ιδεών, οραμάτων ή συναισθημάτων που αντιτίθενται στην ανθρωπότητα και το ανθρώπινο ον (3). Εν πάση περιπτώσει, θα προσπαθήσουμε καθώς θεωρούμε το μισανθρωπικό περιθώριο σχετικό, λόγω των αμέτρητων εντάσεων που δημιουργούνται μέσα στους αναρχικούς χώρους και της εξάπλωσης αυτών των προσεγγίσεων ως δήθεν ριζοσπαστικών.
Είναι απαραίτητο να επαληθευτεί η ευρεία – αλλά όχι βαθιά – διάχυση αυτής της τάσης που εμφανίζεται, κυρίως, σε τετριμμένα συνθήματα όπως: Ανθρώπινη Πανούκλα, Ανθρώπινα Σκουπίδια ή Αντι-ανθρώπινο. Αυτές οι εκφράσεις είναι δυνατόν να παρατηρηθούν σε ομιλίες, κείμενα, μουσική, συνθήματα, γκράφιτι στο δρόμο, τοιχογραφίες, συμπεριφορές, σχόλια, μεταξύ πολλών άλλων. Εκτός από τη διάχυση της εν λόγω φρασεολογίας, είναι δυνατόν να παρατηρηθεί μια λογική περιφρόνησης για οποιοδήποτε υποκείμενο ξένο προς τους μισανθρώπους, καθώς και μια δυσαναλογία κατά την άσκηση βίας, παραθέτοντας απλώς και μόνο την «ανθρώπινη» φύση του αντιπάλου ως επιχείρημα για την αύξηση της κλίμακας της σύγκρουσης, εκφράσεις που μπορούν να παρατηρηθούν τόσο σε καθημερινές καταστάσεις όσο και σε αδιάκριτες επιθέσεις.
Η μισανθρωπία έχει βρει κάποια αποδοχή σε μερικούς από τους αντι-εξουσιαστικούς χώρους στη Χιλή, το Μεξικό, την Αργεντινή και την Ισπανία, για να αναφέρουμε λίγα μέρη. Από το χώρο αυτό επιδιώκουμε να συμβάλουμε στη συζήτηση και στην εμβάθυνση του θέματος για να ξεπεράσουμε εκείνες τις θέσεις και την αισθητική του υποτιθέμενου ριζοσπαστισμού που εξαπλώνονται εν μέσω της έλλειψης προβληματισμού και ελλείψει προβολής, βγάζοντας εύπεπτους λόγους σαν να πουλάνε τα πιο μοδάτα εμπορεύματα. Τα κίνητρά μας δεν είναι κρυφά: επιδιώκουμε να μετατρέψουμε αυτά τα λόγια σε μια συμβολή για την καταστροφή αυτού του κόσμου, την επίθεση στην εξουσία και την επικύρωση των αρνήσεών μας.
Μισανθρωπία: Τι; Πού; Πότε;
Για να αποφευχθεί η σύγχυση και επιδιώκοντας να αποσαφηνίσουμε το σημείο που μας ενδιαφέρει, αξίζει να σημειωθεί ότι σε καμία περίπτωση δεν αναφερόμαστε στην κριτική της τεχνολογίας, του πολιτισμού, την απόρριψης του σπισισμού ή του ανθρωποκεντρισμού. Όταν αναφερόμαστε σε μισανθρωπικές τάσεις, πρέπει να κάνουμε μια παύση για να εξηγήσουμε τον ορισμό τους από το απλό στο περίπλοκο.
Η μισανθρωπία μπορεί να οριστεί ετυμολογικά από τα ελληνικά «Μισώ» και «Άνθρωπος». Αυτή η εξήγηση, αν και μας δίνει μια σημαντική ένδειξη, πρέπει να εμβαθυνθεί, καθώς οι λέξεις και οι έννοιές τους έχουν μια τροχιά, χρήση, επανοικειοποίηση και ιδιοποίηση από εκείνους που τις χρησιμοποιούν. Οι μισανθρωπικές τάσεις δεν αναφέρονται στην απόρριψη συγκεκριμένων ατόμων, σε τομείς, θέσεις, συμπεριφορές, δυναμικές ατόμων ή φάσεων της ανθρωπότητας, αλλά στο ανθρώπινο ον εν γένει. Η ανθρωπότητα στο σύνολό της και με κάθε μία από τις εκφράσεις της, νοείται ως κάτι άθλιο που αξίζει πλήρη απόρριψη και άρνηση.
Μακριά από το να είναι ένα φτωχό σενάριο μιας ταινίας χαμηλού προϋπολογισμού με εξωγήινους, οι φαντασιώσεις στις οποίες εκφράζεται η μισανθρωπία σχετίζονται με την εξόντωση και την καταστροφή της ανθρωπότητας. Επί του παρόντος, μπορούμε να βρούμε αναφορές σε αυτές τις θέσεις μέσα σε αναρχικά περιβάλλοντα, όπου επιδιώκουν να δώσουν ψευδή «ώθηση»• χωρίς να θέτουν πλέον τον αγώνα κατά του Κράτους, των αρχών και της κυριαρχίας εν γένει, αλλά μάλλον κατά της ίδιας της ανθρωπότητας. Αυτός ο υποτιθέμενος ριζοσπαστισμός μαστίζεται από κοινοτοπίες που όχι μόνο δεν εμβαθύνουν ποτέ, αλλά οι ιδέες αυτές είναι κοινές και συμπίπτουν με την ανάλυση αντιδραστικών του παρελθόντος. Αυτές οι μισανθρωπικές εκφράσεις μπορεί να είναι εντελώς άσχετες, παρά την υποτιθέμενη ανάπτυξή ή/και την μηδαμινή εξέλιξή τους, αλλά ακόμη και έτσι δεν μπορούμε να αρνηθούμε τις συνεχείς αναφορές που γίνονται σε διάφορους κύκλους «συντρόφων» που, χωρίς μεγαλύτερη ανάλυση ή ακόμα και κατανόηση, απλώς επαναλαμβάνουν θέσεις και συνθήματα, τα οποία επιτρέπουν τη συνέχιση θέσεων που αναπαράγουν τις εξουσίες που πολεμάμε.
Ανακυκλώνοντας τις λογικές της κυριαρχίας και της εξουσίας
Οι μισανθρωπικές εκφράσεις έχουν καταλήξει να ανακυκλώνουν τις μεθόδους των πιο κλασικών εξουσιαστών. Για αιώνες, ο Thomas Hobbes έχει αποτελέσει έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους των συγγραφέων για τη νομιμοποίηση κάποιων μορφών εξουσίας όπως το Κράτος και η ίδια η Κοινωνία. Ο Χομπς επινόησε τo γνωστή συλλογιστική ότι “Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος” [homo homini lupus], για να μιλήσει για μια υποτιθέμενη εγγενώς επιζήμια ανθρώπινη φύση που βρίσκεται σε σύγκρουση εναντίον όλων. Απέναντι σε αυτό το σενάριο, θα ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί ένας θεσμός που επιτρέπει τη διαιτησία των μόνιμων εχθροτήτων των ανθρώπινων όντων και των ατόμων. Έτσι είναι που αναδύεται το Κράτος ως μέρος του μεγάλου κοινωνικού συμβολαίου.
Οι πιο συντηρητικές και κλασικές κουβέντες επαναλαμβάνονται ρυθμικά από τους μισανθρώπους, η «ανθρώπινη φύση» είναι επιβλαβής και μάλιστα επιβλαβής αφ’ εαυτής. Ο ενστερνισμός της διάγνωσης οδηγεί πίσω στη λύση, δεν απαιτείται πια ένα Κράτος να διαμορφώσει την Κοινωνία, αλλά η μόνη πιθανή και επιθυμητή λύση είναι η καταστροφή της ανθρωπότητας για το τέλος «κάθε κακού».
Καθιστώντας ουσιώδεις και φυσικοποιώντας συμπεριφορές, επιδιώκουν την ομαδοποίηση μέσω ηθικών επινοήσεων και τη νομιμοποίηση κάθε στάσης. Αυτή η πλάνη έχει χρησιμοποιηθεί αδιάλειπτα για το χτίσιμο και την ανέγερση διάφορων «έργων» της Κοινωνίας ή, σε αυτή την περίπτωση, της εξόντωσης ειδών. Το ότι το ανθρώπινο ον είναι κακό ή καλό είναι απλά ένας φιλοσοφικός μύθος για την επιδίωξη της οικοδόμησης έργων, δομών και σχεδιασμών, καθώς γίνεται το εικονικό φάρμακο (placebo) ή δικαιολογεί οποιασδήποτε πράξη.
Οι συγκεντρωτικές εκφράσεις των μισανθρώπων για την ανθρωπότητα επαναλαμβάνονται από διαφορετικά επιχειρήματα που ταιριάζουν απόλυτα με όσα προτάθηκαν από τον Thomas Malthus. Η διάγνωση φαίνεται να είναι και πάλι κοινή με εκείνα τα είδωλα του αυταρχισμού. Η διαβόητη Μαλθουσιανή θεωρία βασίζεται σε μια εξίσωση που έχει διεισδύσει έντονα στη λεγόμενη «κοινή λογική», όπου θεωρείται ότι η αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού θα είχε ως αποτελεσμα μόνο τη φτωχοποίησή, οδηγώντας στον πρόωρο αφανισμό στην εξαθλίωση. Ο Μάλθους, σαν τον Νοστράδαμο, έφτασε μέχρι και την υπόδειξη της ημερομηνίας της εξαφάνισης της ανθρωπότητας το 1880 εξαιτίας της καταστροφής των πόρων.
Η λογική μπορεί να μας εκπλήξει λόγω του πόσο κοινή ακούγεται με τους μισανθρώπους και τις σχετικές εκφράσεις τους, αλλά, εκείνη την εποχή, ο Malthus πρότεινε την αποτροπή του τέλους της ανθρωπότητας καταπολεμώντας τον υπερπληθυσμό, προτρέποντας τα διάφορα Κράτη να αναλάβουν δράση για τον έλεγχο των γεννήσεων.
Ο έλεγχος των γεννήσεων από το Κράτος πήρε τις πιο βάναυσες εκφράσεις, όπως η αναγκαστική στείρωση των γυναικών σε διαφορετικές ιστορικές στιγμές σε όλο τον πλανήτη, που η διασταύρωση πατριαρχίας, Μαλθουσιανισμού και κυριαρχίας φαίνεται τέλεια. Για να αναφέρουμε κάποιες περιόδους αυτής της βαναυσότητας, μπορούμε να δούμε την εκστρατεία που διεξήγαγε ο Alberto Fujimori στο Περού, όπου χιλιάδες ιθαγενείς γυναίκες στειρώθηκαν με τη βία στα τέλη της δεκαετίας του ’90 ή σε διάφορες περιοχές της Αφρικής, όπου έχει υπάρξει ένα επαναλαμβανόμενο μέτρο που επιβάλεται στις γυναίκες με τεράστιες καμπάνιες των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των κυβερνήσεων. Η λογική είναι η ίδια: στείρωση των φτωχών για την καταπολέμηση της φτώχειας της ανθρωπότητας. Οι αντι-άνθρωποι θα πανηγυρίσουν: λιγότεροι άνθρωποι γεννιούνται, λιγότεροι άνθρωποι θα κατοικούν στη γη. Αλλά οι μαλθουσιανές υποθέσεις αποκρύπτουν και εμποδίζουν την κατανόηση ένος σχετικού και προφανούς γεγονότος, ή μάλλον, το διαχωρίζουν από τη λογική: η δηλητηρίαση του περιβάλλοντος, η εξαθλίωση, η λεηλασία και η αρπαγή των «πόρων» δεν οφείλονται ούτε σχετίζονται αποκλειστικά με την αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού (συνέπεια της προέλασης του πολιτισμού), αλλά και, κυρίως, με τη διανομή τους (4). Μόνο αυτό μπορεί να εξηγήσει την ποσότητα των αγαθών και προμηθειών τροφίμων που καταστρέφονται κάθε μέρα, που συσσωρεύονται και πετιούνται για να διατηρήθει μια αυξανόμενη ζήτηση με χαμηλή προσφορά, ένας βασικός παράγοντας της αγοράς.
Η ομοιότητα της επιχειρηματολογικής λογικής ανάμεσα στις μισανθρωπικές θέσεις και εκείνες του Malthus μας φαίνεται ξεκάθαρη, ακόμα και όταν παράγουν διαφορετικά συμπεράσματα. Για να διατηρηθεί η ανθρωπότητα και οι πόροι της είναι απαραίτητο να μειωθεί και να ελεγχθεί ο φτωχότερος πληθυσμός. Δηλαδή για την ευημερία της Γης είναι απαραίτητη η καταστροφή της ανθρωπότητας, εφόσον – κατ’ ουσίαν – την καταστρέφει.
Φαίνεται ότι οι μισανθρωπικές πρακτικές κάνουν ζημιά με αυτόν τον τρόπο κατανόησης του κόσμου: το πρόβλημα υποβαθμίζεται στον αριθμό των ανθρώπων. Ο έλεγχος των γεννήσεων δεν είναι ο μόνος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μηχανισμός κυριαρχίας για τη διαχείριση του ανθρώπινου πληθυσμού, αλλά και οι μεγάλοι πόλεμοι [Α’ και Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος], πέρα από τις συγκρούσεις συμφερόντων, εδάφων ή κυριαρχίας από τα Κράτη, έχουν μελετηθεί και θεωρηθεί επίσης – σε ένα δεύτερο επίπεδο – ως ένας τρόπος για να διατηρηθεί ο έλεγχος του πληθυσμού που, σαν άλλο ένα εμπορεύσιμο είδος στην αγορά, μπορεί να καταστραφεί στους πολέμους, οδηγώντας στη συσσώρευση επανενεργοποιώντας την οικονομία και τις παραγωγικές διαδικασίες.
Οι ίδιες εκφράσεις, λειτουργίες και λογικές μπορούν να βρεθούν στον Κοινωνικό Δαρβινισμό ή στην Ευγονική. Το ανθρώπινο είδος γίνεται αντιληπτό από μια προοπτική ολότητας η οποία πρέπει να διαχειρίζεται, να μορφοποιείται, να καταστρέφεται ή να προβάλλεται από εκείνους που βρίσκονται έξω από αυτό, πάνω από αυτό• αυτοί πρέπει να ορίζουν ποιο είναι το καλό, όχι μόνο για τα άτομα, το περιβάλλον τους, ή της «κοινωνίας», αλλά ολόκληρου του είδους ή του πλανήτη.
Μέχρι εδώ μπορέσαμε να δούμε πώς οι μισανθρωπικές θέσεις έχουν καλλιεργηθεί σύμφωνα με δύο είδη ιδεών. Αφενός, καταλογίζουν στο ανθρώπινο γένος και τη «φύση» του όλα τα πιθανά κακά και, αφετέρου, την εγγενή ζημιά που προκαλεί ως είδος με την ενιαία ύπαρξή του στο περιβάλλον. Από εκεί είναι που γεννιέται η απόρριψη της έννοιας της ανθρωπότητας, μια απόρριψη που γενικά είναι πιο πολύ ρητορική παρά πραγματική, αλλά που μερικές φορές έχει τις επιπτώσεις της στις πραγματικές πρακτικές που κυμαίνονται από την αδιάκριτη επίθεση ή την απόλυτη περιφρόνηση για οποιοδήποτε υποκείμενο ή έκφραση εκτός του κύκλου.
Ιχνηλατώντας τις διαδρομές αυτών των υποτιθέμενων νέων και ακραίων μισανθρωπικών θέσεων, καταφέραμε να βρούμε περίεργες ομάδες που εδώ και χρόνια έχουν διακηρύξει στο παραλήρημά τους τις ίδιες κοινοτοπίες. Έτσι, η «Εκκλησία της Ευθανασίας» ή το «MEHV» (5) έχουν αναπτύξει αμέτρητες εκστρατείες και «ακτιβισμούς» που μοιράζονται πολλές προσεγγίσεις με τις τρέχουσες μισανθρωπικές τάσεις. Όχι πολύ διαφορετικές από το σύνολο των θρησκευτικών αιρέσεων που, διαποτισμένες με μεσσιανικά παραληρήματα, αυτοπλασάρονται ως σωτήρες της Γης εξαπολύοντας μαζικές αυτοκτονίες ή αδιάκριτες επιθέσεις σε «ανθρώπους». Αυτές οι σκέψεις θα ήταν μόνο ένα ανέκδοτο, αν δεν είχαν άμεση επίπτωση στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε σήμερα τον αγώνα, τη μάχη, τη σύγκρουση και, πάνω απ’ όλα, το πού στοχεύουμε με τις επιθέσεις μας. Οι αντι-ανθρώπινοι μισάνθρωποι δίνουν κάθε σημάδι για το πού στοχεύουν, όπως με τους πανηγυρισμούς για τυφώνες, καταιγίδες, τσουνάμι, λοιμούς ή σχολικούς πυροβολισμούς. Δεν θα μας εξέπληττε η εκθείαση του διαβόητου Carl Panzram, δολοφόνου, βιαστή και κατά συρροή βασανιστή της δεκαετίας του ’20 στις ΗΠΑ, ο οποίος παραδέχθηκε ότι τα δεκάδες θύματά του επιλέχθηκαν στο άκυρο και κατά τύχη: “σημασία είχε μόνο το γεγονός ότι ήταν ανθρώπινα όντα (…) μισώ ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Γουστάρω να σκοτώνω και να βιάζω ανθρώπους”, θα έλεγε στην αυτοβιογραφία του. Χωρίς αμφιβολία, δεν υπάρχει τίποτα το επαναστατικό, ή κάτι που να αφορά την καταστροφή της εξουσίας ή την απελευθέρωση σε αυτές τις εκφράσεις, αλλά αρκετή μισανθρωπία και απόρριψη των ανθρώπινων όντων.
Για τη διαρκή ανάγκη να οξύνουμε τις αρνήσεις μας
Το να πιστεύεις σε πάγια, σταθερά, αιώνια δόγματα για την καταστροφή της κυριαρχίας σημαίνει, για να το πούμε απλά, να χτίζεις νέα τείχη και δομημένα σχήματα τα οποία, σαν ζουρλομανδύας, αρχίζουν να σφίγγουν μόνο όταν κινούμαστε.
Με δεδομένη αυτή την προϋπόθεση, αντικρίζουμε την επιτακτική πραγματικότητα να κάνουμε την κριτική μας διαρκή, χωρίς να επαναπαυόμαστε με τα παλιά συνθήματα και μοντέλα αγώνα, αλλά και να διασώσουμε την εμπειρία μας. Δεν μας ενδιαφέρει να κατηγοριοποιηθούμε στην «κατανάλωση» οποιασδήποτε ιδέας κάποιας ριζοσπαστικής αισθητικής. Το να πιστεύεις ότι οι μισανθρωπικές θέσεις είναι ριζοσπαστικές για τις βλέψεις τους σημαίνει απλώς να αγνοείς το νόημα του ριζοσπαστισμού, που σημαίνει να στοχεύεις στη ρίζα του προβλήματος. Τότε, αυτό το μοναδικό ζήτημα αρχίζει να γίνεται γελοίο. Είναι η ανθρώπινη «Φύση» η ρίζα της κυριαρχίας; Για να απελευθερωθούμε από την εξουσία και τις σχέσεις εξουσίας, είναι η εξαφάνιση του ανθρώπινου γένους επιθυμητή; Απορρίπτουμε τις μισανθρωπικές εκτιμήσεις για διάφορους λόγους, εκτός από την έντονη γεύση αυταρχικής συμπεριφοράς που έχει από διαφορετικές ιστορικές περιόδους, πιστεύουμε ότι η τοποθέτηση μιας συγκρουσιακής στάσης βασισμένης σε μια βιολογική συνιστώσα εμπίπτει σε έναν αφύσικο ντετερμινισμό, πολύ ανώτερο από εκείνους που είχαμε ήδη απορρίψει. Για να εμβαθύνουμε πιο συγκεκριμένα: ο εργάτης δεν είναι επαναστάτης καθαυτός• ούτε οι γυναίκες, ούτε οι μετανάστες, ούτε οι μαύροι – έτσι ούτε ο άνθρωπος είναι ο στόχος ή ο καταπιεστής εγγενώς και αφ’ εαυτού, αλλά μάλλον οι κοινωνικές συνθήκες στις οποίες έχουν αναπτυχθεί και η απόφαση κάθε ατόμου, κλάδου ή ομάδων που τους αποτελούν, που καταλαμβάνουν μια θέση στην κοινωνία και στο δίκτυο της εξουσίας: είτε το συντηρούν είτε το αρνούνται. Ο βιολογικός ντετερμινισμός μπορεί μόνο να προκαλέσει τη μέγιστη απόρριψή μας, επειδή η ανάλυση περιορίζει τη βούληση του ατόμου σε έναν στοιχειώδη, κακοφτιαγμένο και απλοϊκό μηχανισμό, ο οποίος εμποδίζει την κατανόηση της πολύπλοκης λειτουργίας του αυταρχισμού και ταυτόχρονα περιορίζει κάθε πιθανότητα να αγωνιστούμε, να συγκρουστούμε και να επιτεθούμε στον κόσμο των ισχυρών.
Η τοποθέτηση μιας κριτικής του ανθρώπινου όντος σαν ένα είδος σημαίνει την φυσικοποίηση ορισμένων χαρακτηριστικών, αθροίζοντας όλα τα άτομα και εξαλείφοντας εντελώς τη βούλησή τους, την απόφασή τους, την ατομική τους πρωτοβουλία και τη πιθανότητα ρήξης που μπορεί να έχουν. Αλλά έχουμε και ένα θεμελιώδες παράδοξο, το οποίο θέλουμε να αντιμετωπίσουμε σοβαρά προκειμένου να ξεπεραστεί η κλασική αντίδραση που ακούστηκε πολλές φορές: “Να αυτοκτονήσουν αν είναι τόσο αντι-ανθρώπινοι”.
Το εν λόγω παράδοξο αφορά την απάντηση στην ακόλουθη ερώτηση: Από πού αναπτύσσονται οι μισανθρωπικές θέσεις; Ποιος τις προτείνει; Δεν αναφερόμαστε σε υποτιθέμενες θεωρίες συνωμοσίας που βλέπουν παντού τα πλοκάμια της αστυνομίας, αλλά, θεωρητικά, αυτές οι θέσεις απόρριψης του ανθρώπινου όντος που είναι τόσο αποξενωμένες από την ανθρώπινη φύση τους, τοποθετούν τους εαυτούς τους ως δικαστές ή διαιτητές στη σύγκρουση. Είναι εμφανές σε γελοίο βαθμό το γεγονός ότι εκείνοι που ανέπτυξαν αυτές τις μισανθρωπικές θέσεις είναι ανθρώπινα όντα. Λοιπόν τότε, πώς μπορεί να εξηγηθεί ένα τέτοιο παράδοξο; Πώς είναι δυνατόν να αναπτυχθεί; Πιστεύουμε ότι η αντίληψη του ότι υπάρχουν ανθρώπινα και μη ανθρώπινα ζώα μας επιτρέπει να τοποθετούμε τους εαυτούς μας με διαφορετικό τρόπο στο περιβάλλον και άλλα έμβια όντα, όπου όλοι είμαστε ζώα, αλλά οι μισανθρωπικές θέσεις δεν αναφέρονται σε αυτές τις αντιλήψεις, αλλά υποστηρίζουν ότι το ανθρώπινο ζώο πρέπει να εξαφανιστεί. Tο μόνο θεωρητικό/φιλοσοφικό ζογκλερικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τότε είναι το επιχείρημα της εξουσίας, όπου, για να επεξηγηθούν αυτές οι θέσεις, είναι απαραίτητη η αποξένωση κάποιου από το εγγενές κακό που βλέπουν στον άνθρωπο, για να αισθάνεται έξω και ξένος σε αυτήν την πραγματικότητα. Αυτή η αποξένωση από μια βιολογική κατάσταση είναι, επομένως, ένας οιονεί θρησκευτικός τρόπος ανάληψης της εξουσίας ενάντια στην ανάπτυξη κριτικής. Μερικά ρεύματα μέσα στις μισανθρωπικές θέσεις αποφασίζουν να προσθέσουν τον προσδιορισμό «πολιτισμένος άνθρωπος» προσπαθώντας δήθεν να εντοπίσουν τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που απορρίπτονται, αλλά επαναλαμβάνουν πάραυτα τα σύνολα τους ενάντια στους «ανθρώπους» και απλά επαναλαμβάνουν τις ίδιες λογικές που αμφισβητήσαμε προηγουμένως.
Σε αυτές τις στιγμές, είναι επιτακτικό η κριτική μας να είναι διαρκής, επιδιώκοντας πάντα να οξύνει την άρνησή μας για το υπάρχον, ξεπερνώντας τον φαινομενικό ριζοσπαστισμό, τις καινοτομίες που επιδιώκουν να προσφερθούν στο νέο σούπερ μάρκετ με τις τρέντυ μόδες, προκειμένου να κατανοήσουμε και να εμβαθύνουμε γνώση της κυριαρχίας και των τρόπων να της επιτεθούμε.
Για μια καταστροφική πράξη
Οι συνεχείς αναφορές στην άγρια φύση, στα ζώα, δεν μας είναι ξένες, τις έχουμε χρησιμοποιήσει και συνεχίζουμε να τις χρησιμοποιούμε περισσότερες από μία φορές σε λογοτεχνικές ή άλλες αναφορές, αλλά είναι πολύ διαφορετικό να διακρίνουμε ένα διώνυμο «ανθρώπινο = κακό» / «ζωικό = καλό» και από εκεί να τοποθετείται μια πολιτική πρακτική του αγώνα.
Για μας, η αναζήτηση της αυτοματοποίησης των σχέσεων, των εμπειριών, η κανονικοποίηση και η σχηματοποίηση αυτών, η εξάντληση και η υποβάθμιση της ζωής σε απλή επανάληψη, δεν δημιουργεί καμιά ουσία του ανθρώπινου όντος, όπως μας έχει δείξει η πρακτική όταν έχουμε παρατηρήσει διαφορετικούς αυτόχθονες λαούς, όταν παρατηρούμε τις διάφορες δυνατότητες που έχουν προκύψει σε όλη την ιστορία με τους τρόπους συσχέτισης, τη δημιουργία αβέβαιων νέων κόσμων, την εμπειρία και τη συγγένεια που αναπτύσσεται στην ίδια την εξέγερση και τη σύγκρουση, σε διαφορετικούς χρόνους, τόπους και ανθρώπους, που μας θυμίζει και μας δείχνει ότι η δημιουργική ικανότητα παραμένει στα χέρια μας και όχι σε μια επαναλαμβανόμενη δήθεν «φυσική» κατάσταση.
Ο Μιχαήλ Μπακούνιν επεσήμανε πριν από αρκετά χρόνια ότι “Το Κράτος είναι η άρνηση της ανθρωπότητας” (6), εκείνη η δομή και ο θεσμός όπου η εξουσία αποκρυσταλλώνεται με πολιτικό έλεγχο στις ζωές των ατόμων, είναι αυτό που επιδιώκει να επιτεθεί και να προκαλέσει ασφυξία σε κάθε ανθρώπινο χαρακτηριστικό ή έκφραση. Για εμάς, και με την αντίστοιχη επέκταση της κυριαρχίας, το Κράτος μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως μία έκφραση της κυριαρχίας και όχι ως η μοναδική μορφή της.
Μπορούμε να δούμε διαφορετικές αιχμές που συμπίπτουν στη συν-δημιουργία σχέσεων εξουσίας, αρκετοί σύντροφοι έβαλαν τον πολιτισμό ως άλλη μια κεντρική αιχμή για την κατανόηση της άρθρωσης της κυριαρχίας. Από τη δεκαετία του ’70, ο Τεντ Καζίνσκι ήδη στόχευσε στην τεχνο-βιομηχανική κοινωνία ως το οικοδόμημα της δυστυχίας για την ανθρωπότητα και όχι την ίδια την ανθρωπότητα ως τον εχθρό προς επίθεση. “Η Βιομηχανική Επανάσταση και οι συνέπειές της ήταν καταστροφή για το ανθρώπινο γένος. Το προσδόκιμο ζωής για εκείνους από εμάς που ζουν σε «αναπτυγμένες» χώρες έχει αυξηθεί σημαντικά, αλλά έχει αποσταθεροποιήσει την κοινωνία, κατέστησε αδύνατη τη ζωή, έχει υποβάλει τα ανθρώπινα όντα σε ταπεινώσεις, έχει οδηγήσει στην εξάπλωση του ψυχολογικού πόνου (και σωματικού πόνου στον τρίτο κόσμο) και έχει προκαλέσει σοβαρές ζημιές στον φυσικό κόσμο” (7).
Είναι ο υπερπληθυσμός της ανθρωπότητας και η επακόλουθη περιβαλλοντική καταστροφή που είναι εγγενές πρόβλημα στο ανθρώπινο είδος; Είναι σαφές ότι ο σχηματισμός μεγάλων πόλεων, η ανάπτυξη της τεχνολογίας, της επιστήμης, η λογική της προόδου αποτελούν συστατικά στοιχεία του πολιτισμού και ένας τρόπος ζωής που κατασπαράζει τα πάντα, επιτρέποντας και ενθαρρύνοντας την περιβαλλοντική καταστροφή, θεωρώντας τη γη και τον πλανήτη ως πόρους για συσσώρευση και αποταμίευση. Οι πόλεις, ως κατασκευές, ως γεωπολιτικές τοποθεσίες, γεννιούνται, αναπτύσσονται και ενισχύονται προκειμένου να καταστήσουν την κυριαρχία πιο αποτελεσματική και να επιτύχουν μεγαλύτερα κέρδη στη διοίκησή της, επομένως η κριτική μας για τον αστικό σχεδιασμό πρέπει να είναι καταστροφική στο σύνολό της. Είναι όμως απαραίτητο να τονίσουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι ο υπερπληθυσμός, αλλά ότι αποτελεί μόνο συνέπεια ενός συστήματος ζωής που τον παράγει και τον αναπαράγει. Υπό αυτή την έννοια, η απόφαση των αντι-ναταλιστών συντρόφων και ο έγκυρος έλεγχός τους επί των σωμάτων τους είναι πάντοτε βάσιμες ως θεμελιώδεις πτυχές για την ανάκτηση του ελέγχου της ζωής μας, θέσεις εκ διαμέτρου διαφορετικές από την επιβεβλημένη στείρωση και τον έλεγχο των γεννήσεων από το Κράτος. Εδώ δεν είναι λατρεία της ζωής ούτε Aναγεννησιακός ανθρωπισμός, αλλά η όξυνση της κριτικής μας για να αναγνωρίσουμε όχι μόνο αυτό που μας καταπιέζει και τη λογική του, αλλά και την ικανότητά μας να το καταπολεμήσουμε και να μην το αναπαράγουμε.
Με την ίδια αυτή έννοια είναι συναφές να αναφέρουμε και ίσως κάπως ανόητο, ότι δεν πρόκειται για τοποθέτηση κάποιου στην «οικουμενική αδελφότητα», ούτε για αδελφοσύνη με κάθε υποκείμενο, αλλά για την επανεξέταση των αποφάσεων και των θέσεων του ατόμου και όχι κάποια βιολογική και ηθική αξιολόγηση της υποτιθέμενης «φύσης».
Μόνο τότε μπορούμε να κατανοήσουμε τους «πολίτες» και τη σκέψη τους ως υποκείμενα με συγκεκριμένη και χειροπιαστή θέση στην υπεράσπιση αυτού του κόσμου. Απορρίπτουμε τη λογική τους ακριβώς λόγω των θέσεών τους, όχι λόγω του «είδους» τους, το οποίο θα ισοδυναμούσε με το να βάζουμε τους εαυτούς μας σε μια πολύ διαφορετική θέση.
Είναι τότε που βλέπουμε ότι τα φράγματα, οι ηλεκτρικές γραμμές, οι τοξικές μητροπόλεις που καταπατούν κάθε γωνιά της γης, οι ορίζοντες γεμάτοι κτίρια, οι δρόμοι που μπουκάρουν σε κάθε απομακρυσμένο μέρος, τα ψυχιατρικά κελιά, οι φυλακές και οι ζωολογικοί κήποι, η τρέλα και η αλλοτρίωση των ζωών μας, τα βασανιστήρια των ζώων στα εργαστήρια, η καταστροφή της γης, η κανονικότητα των νεκροταφείων, η ασφυκτική πραγματικότητα στα σκατά, η λογική της προόδου και της επιστήμης που μας τοποθετεί ως το κεντρικό είδος, δεν είναι ούτε εγγενή ούτε «φυσικά» στην ανθρωπότητα, αλλά ότι είναι σαφείς και συγκεκριμένες εκφράσεις κυριαρχίας, αυθεντίας και άσκησης εξουσίας. Η επίθεση, λοιπόν, γίνεται όχι μόνο απαραίτητη αλλά και επείγουσα για να κατεδαφιστεί αυτός ο κόσμος.
Μιλάμε για υποσχέσεις και για οικοδόμηση ενός μέλλοντος; Γιατί από τον μηδενισμό υπάρχει μια σημαντική συνεισφορά με αυτή την έννοια, όπου δεν πρόκειται πλέον περί παρουσίασης σχεδίων για μελλοντικούς κόσμους, ελπίδες και/ή εναλλακτικές λύσεις να προσφέρει. Η αναρχική σύγκρουση γεννιέται από την άρνηση και την αντιπαράθεση με αυτόν τον κόσμο, από την εναντίωση, την πλήρη και απόλυτη απόρριψή του, χωρίς απαραίτητα να προσφέρει μια πατενταρισμένη εναλλακτική πρόταση, αλλά επιβεβαιώνει επίσης ένα αναμφισβήτητο γεγονός: ότι αυτό για το οποίο είμαστε σίγουροι είναι ότι στα χέρια μας υπάρχει πάντα η δημιουργική/καταστροφική ικανότητα να σφυρηλατήσουμε νέες σχέσεις και πιθανούς κόσμους• από τα υπόλοιπα, μόνο το άγνωστο μας περιμένει και αυτό που θα έρθει!
Kalinov Most #3
- Μισανθρωπικές άγριες τάσεις: άλλες εκφράσεις αυταρχισμού και ιερής σκέψης. Kalinov Most # 1, Οκτώβριος 2017.
- Ενάντια στον οικο-εξτρεμισμό: Καθρέφτισμα του Πολιτισμού και της Θρησκείας. [Μπροσούρα στα Αγγλικά]
- Οι αναφορές που κάνουμε σχετικά με την «ανθρωπότητα» για εμάς σχετίζονται με το σύνολο των ανθρώπων και όχι με κάποια αφαίρεση της έννοιας που τη θέτει ως αθροιστική και ομογενοποιητική οντότητα έναντι των ατόμων και των ιδιαιτεροτήτων τους. Δεν θέλουμε να καλλιεργήσουμε μια ψευδαίσθηση πάνω από μια άλλη.
- Είναι αναγκαίο να αναγνωριστεί η πραγματική και προφανής αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού πάνω στη γη, αλλά η καταστροφή του περιβάλλοντος και η λεηλασία θα σχετίζονταν περισσότερο με το σύστημα της «ζωής» και της κοινωνικής τάξης που επεκτείνει τεχνητά τη γήρανση, τους φόβους, τις ασθένειες και τους θανάτους, παρά απλώς τον αριθμό των κατοίκων του πλανήτη. Το να πιστεύεις σε μια άμεση σχέση μεταξύ των ατόμων και την κατανάλωση πόρων σημαίνει να ξεκινάς από τη βάση ότι το σύστημα ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των υποκειμένων που ζούνε στη γη παραβλέποντας τη συγκέντρωση και τη συσσώρευση, θεμελιώδη στοιχεία της πραγματικότητάς μας. Από την άλλη πλευρά, είναι απαραίτητο να επικεντρωθούμε στην εκβιομηχάνιση, στην αχαλίνωτη και απεριόριστη κατανάλωσή της, η οποία θεωρεί αναγκαία την καταστροφή της γης προκειμένου να διατηρηθεί ο ξέφρενος και παράλογος ρυθμός της παρούσας «ζωής».
- Κίνημα για τον Εθελοντικό Ανθρώπινο Αφανισμό.
- Bakunin Mikhail, Ο Θεός και το Κράτος.
- Kaczynski Theodore, Η Βιομηχανική Κοινωνία και το Μέλλον της, Θέση #1.
Μετάφραση στα Ελληνικά: Ντίνος Γιαγτζόγλου
Μετάφραση στα Αγγλικά: 325
